Uzmanlara nazaran, sıcak havalarda klimaların kullanımı sırasında ortaya çıkan en değerli sıhhat sıkıntılarından biri “klima hastalığı” olarak da isimlendirilen “lejyoner hastalığı” olarak bilinir. Pekala, lejyoner hastalığı nedir, belirtileri nelerdir? Lejyoner hastalığı nasıl bulaşır?
LEJYONER HASTALIĞI NEDİR?
Lejyoner hastalığı, Legionella Pneumophila bakterisinin sebep olduğu bir tıp zatürreye yol açar. Bu mikrop, klimaların filtre sistemlerinde uygun nem ve ısı şartlarında üreyerek ortam havasına yayılabilir. Salgınlar ekseriyetle otel ve hastane üzere kalabalık alanlarda görülse de, tek olaylar halinde de rapor edilmiştir.
LEJYONER HASTALIĞI BULAŞICI MIDIR, NASIL BULAŞIR?
Lejyoner hastalığının beşerler ortasında bulaşıcı olmadığına dikkat çekilirken, akciğerlere ulaşma yolunun ekseriyetle teneffüs aygıtları, havalandırma sistemleri ve hastane ortamında uygulanan birtakım süreçler olduğu belirtilir. Bu hastalığa yatkınlık, beden direnci düşük bireylerde daha fazladır. Bilhassa şeker hastaları, alkol bağımlıları, kemoterapi alan hastalar ile kronik böbrek ve akciğer hastalığı olan şahıslar risk altındadır. Tıpkı formda sigara içmek de hastalığın riskini artırabilir.
Ayrıca, temizlenmeyen yahut bakımı yapılmayan klimaların içinde küf mantarlarının üreyebileceği unutulmamalıdır. Bu durum, alerjik rinit ve astım üzere teneffüs yolu rahatsızlıklarını tetikleyebilir. Araçlarda kullanılan klimaların yanlışsız formda kullanılmaması öbür sıhhat sıkıntılarına da yol açabilir. Araç içi klimaların havanın direkt yüze ve göğse değil, ön cama yönlendirilmesi tavsiye edilir. Aksi halde sinüzit, kulak iltihapları ve yüz felci üzere meseleler ortaya çıkabilir.
LEJYONER HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Lejyoner hastalığının belirtileri, çoklukla lejyonella bakterisi ile temas sonrası 2 ila 10 gün içinde görülmeye başlar. Bu hastalık, başka zatürre tipleriyle emsal belirtiler stantlar ve çoklukla aşağıdaki şikayetlerle kendini gösterir:
-
Baş ağrısı
-
Kas ağrıları
-
Halsizlik
-
Yorgunluk
-
Titreme
-
40 derece yahut daha yüksek ateş
Bazı olaylarda, hastalık başlangıcında hafif kas ağrıları ve hafif bir baş ağrısı ile kendini gösterebilir. Başka belirtiler ise çoklukla 1-2 gün sonra ortaya çıkar. Hastalık daha ilerlediğinde, ateş yükselir, kas ağrıları daha şiddetli hale gelir ve hastada titreme başlar.
LEJYONER HASTALIĞI NASIL ÖNLENİR?
Lejyoner hastalığı salgınlarının önlenmesi için su dağıtım sistemleri, havuzlar ve kaplıcalar üzere potansiyel yayılma alanlarının tertipli ve tesirli bir formda temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi gerekmektedir. Ferdî olarak alınabilecek tedbirler ortasında ise aşağıdakiler bulunmaktadır:
-
Sigaradan Kaçınma: Sigara içmek, bakterilere maruz kaldığınızda hastalığın riskini artırabilir. Bu nedenle sigaradan uzak durmak enfeksiyon riskini azaltmada değerlidir.
-
Su Sistemlerinin Bakımı: Konut ve işyerlerinde kullanılan su sistemlerinin periyodik bakımı ve paklığı yapılmalıdır. Su depoları ve borular tertipli aralıklarla denetim edilmeli ve gerektiğinde dezenfekte edilmelidir.
-
Havuz ve Kaplıca Hijyeni: Kamu kullanımına açık havuzlar, jakuziler ve kaplıcalar nizamlı olarak temizlenmeli, su kalitesi denetim edilmeli ve kimyasal istikrarı sağlanmalıdır.
-
İyi Havalandırma: İç yerlerde yeterli bir havalandırma sağlamak, bakterilerin havada sirkülasyonunu azaltabilir. Klima ve havalandırma sistemlerinin bakımı nizamlı olarak yapılmalıdır.
-
Risk Kümesine Dikkat: Kronik akciğer hastalığı, diyabet, bağışıklık sistemi meseleleri üzere risk faktörlerine sahip bireylerin bilhassa dikkatli olmaları ve gerektiğinde sıhhat uzmanlarına istişareleri kıymetlidir.
-
Temizlik ve Hijyen: Ellerin sık sık yıkanması, hijyen kurallarına uyulması ve şahsî paklığa ihtimam gösterilmesi enfeksiyon riskini azaltmada tesirli olabilir.
-
Su Kaynaklarının Kontrolü: Konutta kullanılan su kaynaklarının paklığı ve sağlıklı olduğundan emin olunmalıdır. Musluk sularının kaynağı ve kalitesi nizamlı olarak denetim edilmelidir.
-
Bilinçli Seyahat: Tatil yahut iş seyahatleri sırasında konaklama yerlerinin hijyenine dikkat edilmeli ve riskli alanlardan kaçınılmalıdır.
Lejyoner hastalığından korunma, kişisel ve toplumsal seviyede alınacak tedbirlerle mümkün olabilir. Bu önlemler hastalığın yayılmasını engellemeye yardımcı olabilir ve toplum sıhhatini müdafaada değerli bir rol oynar.
