Rusya ile Ukrayna ortasında yaşanan savaşa ait haberlerinin çocukları olumsuz etkileyebileceğine dikkat çeken uzmanlar çocukların Kadıköy travesti kimi davranışlarıyla bunları ortaya koyabileceği ikazında bulunuyor Uzmanlar çocuklarda gece uyanmaları açık bir nedeni olmadan ağlama ve öfke krizine girme savaşla ilgili sorular sorma üzere davranışlar görülebileceğini belirtiyor Çocuklara savaş Kartal travesti haberlerinin izletilmemesini tavsiye eden uzmanlar sorularının da anlaşılır biçimde yanıtlanmasını çocuğu kaygılandıracak tabirlerden kaçınılmasını öneriyor
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Kısım Lideri Prof Dr Nurper Ülküer Rusya Ukrayna Kemer travesti savaşının çocukların psikolojisi üzerindeki tesirlerine ait değerlendirmelerde bulundu
Erken yaştaki aksilikler hayat uzunluğu tesirlere yol açıyor
Prof Dr Nurper Ülküer dünyada milyonlarca çocuğun savaş şiddet hastalık ve mevtle karşı karşıya Kızılay travesti kalırken bu sıkıntıları yaşamayan ancak akranlarının çaresizliğini kitle bağlantı araçlarıyla ve anne babalarının konuşmalarından öğrenen çocukların sayısının bu sayının onlarca katına çıktığını söyledi Prof Dr Nurper Ülküer Çocuklar sonsuz hayal Konak travesti güçleri ile bunları kendi dünyalarının bir kesimi haline getiriyor ve birebir aksilikleri kendi dünyalarında yaşayabiliyor Aksiliklerin yarattığı korku ve endişe çocuğun gelişiminde güya olayı kendisi yaşamış üzere kıymetli ve geri dönüşü epey güç olan ve tüm hayatları boyunca onlarla birlikte olacak psiko somatik sorunları de beraberinde getiriyor Çocuk gelişimi alanında özellikle sinir bilimsel çalışmalar erken yaşlardaki aksiliklerin hayat uzunluğu devam eden fizikî ve ruhsal sorunlara neden olabileceğini vurgulamaktalar İşte bu nedenle her iki küme çocuğun da korunmaya ve daha inançlı ortamlarda olmaya gereksinimleri ve hakları var diye konuştu
Şiddete tanıklık etmek psiko somatik sorunlara neden oluyor
Savaş yaşayan şiddete tanıklık eden çocukların yaşadığı travmaların geri dönüşü çok sıkıntı olan ve ömür uzunluğu devam edebilecek psiko somatik sorunlara neden olduğunu kaydeden Prof Dr Nurper Ülküer Bu cins travmaların ve aksiliklerin çocukların gelişimleri üzerindeki tesirleri yaşlarına ve içinde bulundukları ortamlara nazaran farklılık gösterir Örneğin bebeklerin ve küçük çocukların hala birincil bakım vereni ile olan yakın bağı nedeni ile aksiliklerden etkilenmeleri daha çok bakım verenleri ile olan inançlı etkileşimlerinin kesilmesi sonucu ortaya çıkabilir Unutulmaması gereken bir şey varsa anne babaların ve bakım verenlerin de tıpkı olumsuz durumlardan etkilendikleri ve fizikî ve ruhsal sıhhat açısından zahmetler yaşadıkları ve çocuklarına gereken ilgi ve sevgiyi gösteremeyebilecekleridir Bu ise çocukların ihmal ve istismar tehlikesini arttırır Başka bir deyişle özellikle küçük çocukları savaşın ve öteki aksiliklerin yıkıcı tesirinden müdafaanın en değerli yolu anne babaların bu cins aksiliklerin tesirinden uzak tutacak ve bu tıp olaylardan etkilenmeyecek biçimde güçlü olmasıdır ikazında bulundu
Güvende zannedilen çocuklar kaygıları sanal yaşıyor
Savaş şiddet sel ve yangın üzere afet haberleri ve aksilikleri gazete televizyon ve toplumsal medya üzere araçlardan seyreden çocukların da bu haberlerden olumsuz etkilendiklerine dikkat çeken Prof Dr Nurper Ülküer şunları söyledi Bu tıp haberler günlük hayatımızın bir kesimi olmuş durumda Yalnızca çocukları değil yetişkinleri de etkileyen bu durumun çocuğun gelişimini özellikle toplumsal ve duygusal gelişimini olumsuz etkilediğini anlatan araştırmaların sayısı giderek artıyor Yani güvende olduğunu düşündüğümüz çocuklarımız konutlarının oturma odasında birden kendini savaşın ortasında çocukların ağlaştıkları bir cenaze merasiminde yahut hastanelerdeki hasta yataklarının başında bulabiliyor ve hayal dünyalarının yardımı ile de şahit oldukları bu boyutlara geçebiliyorlar Dehşetleri kayıpları ve tasaları oturdukları ve kendilerin en inançta hissettikleri konutlarında sanal olarak yaşayabiliyorlar
Bu belirtilere dikkat
Çocuğun savaş üzere sarsıcı olaylardan etkilendiğinin kimi davranışlarla anlaşılabileceğini kaydeden Prof Dr Nurper Ülküer Çocukların sordukları sorulardan gece uyanmalarından ışığı kapamak istememelerinden anne babalarına yapışmalarından açık bir nedeni olmadan ağlama ve öfke krizine girme ve gibisi davranışlarından anlayabilirler Çok daha ağır yaşanan durumlarda alt ıslatmaları suskunluk hiperaktivite yahut içine kapanma da gözlenebilir ikazında bulundu
Savaş haberleri çocuğa izletilmemeli
Anne babalara düşen en büyük misyonun bu çeşit haberlerin çocuklar tarafından izlenmesini mümkün olduğu kadar engellemek olduğunu belirten Ülküer Ancak günümüz şartlarında bunun tam da gerçekleşmeyeceğini düşünürsek çocuklarına gördüklerini onların anlayacağı bir lisanla anlatmalı çocuğun endişelerini azaltmaya çalışmalıdır dedi
Sorularına gerçek ve dengeli karşılık verilmeli
Çocukların sorduğu sorulara hakikat ve dengeli yanıt vermenin değerli olduğunu söz eden Prof Dr Nurper Ülküer Çocuklar gördüklerini anlayabilmek için soru sorarlar Örneğin Bu çocuklar neden ağlıyor Niçin ormanlar yanıyor Bu beşerler eden kaçıyorlar Bize de gelirler mi halinde sorular sorabilir Bu soruların karşılığı epey güç olmakla birlikte gerçekleri ve nedenleri sade samimi ve anlaşılır cümlelerle anlatmak en uygunudur Fakat ebeveynlerin çocuklarının yanında bahis ile ilgili konuşmalarına dikkat etmeleri de farklı bir ehemmiyet taşır Çünkü anne ve babaların çocuklarına söyledikleri ile genel konuşmalarında kullandıkları cümleler farklı olursa bu çocukların başındaki soru işaretlerini daha da artırır diye konuştu
Korkuyla terbiye formülüne başvurulmamalı
Bu cins aksiliklerin çocuk terbiyesinde asla kullanılmaması gerektiğini de vurgulayan Prof Dr Nurper Ülküer Maalesef pek pak bir halde bazen anne ve babaların başvurduğu bir kaygıyla terbiye prosedürü vardır Onlar yaramazlık yaptığı için bu türlü oldu Şayet sen de yaramazlık yaparsan sen de o denli olursun ya da Seni de onların yanına yollarım halinde hayli tehlikeli tabirler asla kullanılmamalıdır Bu çeşit telaffuzlar çocukların telaşını arttırmaktan diğer bir işe yaramaz ikazında bulundu
Çocuğun empati ve şefkat hissini geliştirmek için fırsat olabilir
Çocuklarda farkındalık empati ve şefkat hislerinin gelişmesine yardımcı olunması gerektiğini de söz eden Prof Dr Nurper Ülküer Çocuklar bu soruları akranlarının yaşadığı gerçek travmaları gördüklerinde soruyorlar Onlarla konuşurken Bize bir şey olmaz merak etme ’ tavrı yerine bu çocukların ıstıraplarını ve onlara neler yapabileceklerini de anlatmak gerekir Birebir halde olaylarda bir tarafı haklı bir tarafı haksız halde göstermemek ayrımcılığa ve ön yargıya neden olacak tabirlerden uzak durmak gerekir Hepimizin muhtaçlığı olan empati ve şefkat hislerini çocuklarla birlikte yaşamak ve onlara yaşatmak kıymetlidir Tahminen de bu aksiliklerin en olumlu çıktısı olabilir dedi
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
